Rahim Ağzı Kanseri (Serviks)
Rahim ağzı kanseri tıp dilindeki ismiyle serviks kanseri, rahim ağzının vajinaya bağlanan alt kısmı olan rahim ağzı hücrelerinde meydana gelen bir kanser türüdür. En sık karşılaşılan kanser türlerinden biri olan rahim ağzı kanseri, cinsel ilişki yoluyla bulaşan human papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonu nedeniyle oluşur. Bu virüsler uzun süre hiçbir belirti vermeden vücut içinde yaşamaya devam edebilirler. Rahim ağzı kanseri genellikle 10-15 yıl içinde yavaş yavaş gelişir. Birçok durumda kadın bağışıklık sistemi virüsle savaşır ve virüsün vücuttan atılmasını sağlar.
Rahim ağzı kanseri ve tedavisi hakkında daha fazla bilgi almak ve merak ettiklerini sormak için Doç. Dr. İlker Kahramanoğlu ile iletişime geçebilirsiniz.
Rahim Ağzı Kanseri (Serviks) Nedir?
Yaygınlaşan tarama programları sonucu rahim ağzı kanseri gelişmiş ülkelerde kontrol altına alınmış olup gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde sıklıkla gözlemlenir. Tüm dünyada yıllık 500 000 serviks kanseri vakası görülürken, 280 000 kadın, serviks kanseri nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Gelişmiş ülkelerde servikal kanser taramaları ve erken teşhis ile buna bağlı ölüm oranları %60-85 oranında azalma görülmüştür.
Rahim Ağzı Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Rahim ağzı kanseri erken evrelerinde genellikle belirti vermez. Bu yüzden düzenli doktor kontrolü ve taramalar servikal kanserin erken teşhisi için önem taşır. Tümör boyutu büyüdükçe cinsel ilişki sırasında, adet aralarında veya menopoza girdikten sonra vajinal kanama şikâyetine yol açabilir. Diğer belirtiler şu şekilde sıralanabilir;
- Anormal vajinal kanama
- Kötü kokulu, sulu, kanlı akıntı
- Yorgunluk, halsizlik
- Sırt, bacak, kas, eklem ağrısı veya pelvik ağrı
- İdrar veya dışkı kaçırma
- İdrar yollarında tıkanıklık
- İştah kaybı ve buna bağlı kiloda azalma
Rahim Ağzı Kanseri Nedenleri Nelerdir?
Rahim ağzı kanseri, rahim ağzındaki sağlıklı hücrelerin mutasyona uğraması sonucu kontrolsüz büyümeden dolayı gerçekleşir. Normal şartlarda sağlıklı hücreler büyür, yaşamları sürdürür, çoğalır ve ölür. Sağlıklı bir hücrede mutasyon gerçekleştikten sonra ise hücrenin doğal döngüsü bozulur ve hızlı bir şekilde çoğalmaya başlarlar. Kontrolsüz hücre artışı sonucunda ise tümör veya kitle denen yapılar oluşur. Bu yapılar hızla büyümeye devam ederek çevrelerindeki veya kendilerinden uzakta yer alan yapılara sıçrar. Eğer artan hücreler kötü huylu ise kanser oluşur.
HPV (Human papilloma virüsü) serviks kanseri oluşumun en önemli sebebidir. Cinsel yolla bulaşan bu virüs oral, anal veya vajinal ilişki sırasında deri teması ile karşı tarafa bulaşır. 200’den fazla tipi olan HPV her zaman kötü huylu değildir. Kansere sebep olabilen HPV türü sayısı 15’tir. Yüksek risk taşıyan özellikle HPV-16 ve HPV-18’den kaynaklı vakaların hücrelerinde, mutasyona bağlı olarak kontrolsüz hücre artışı ve beraberinde rahim ağzı kanseri görülebilmektedir. Ayrıca sigara kullanımı, HIV, ailede rahim ağzı kanseri görülmesi, bağışıklığın güçsüz olması, A ve C vitamin eksiklikleri ve sık yaşanan vajinal enfeksiyon gibi risk faktörleri HPV’ye bağlı kanser riskini artırabilir.
Rahim Ağzı Kanseri Riskini Azaltmak İçin Neler Yapılabilir?
- HPV aşısı,
- Düzenli HPV testi ve pap-smear taraması,
- HPV, HIV ve diğer cinsel yollarla bulaşan hastalıkları önleyebilmek için kondom kullanmak,
- Sigara tüketmemek, rahim ağzı kanseri riskini azaltan faktörlerdir.
Rahim Ağzı Kanseri Tanısı Nasıl Konur?
Jinekolojik muayenede yapılan pap-smear testi ve HPV testi, rahim ağzı kanserinin taraması açısından önemlidir. Eğer HPV testi negatif ise takibindeki beş yıl içinde rahim ağzı kanseri geçirme oranı düşüktür. Bu yüzden 30-65 yaşları arasındaki kadınlarda belli aralıklarla tarama yapılır. Yüksek riskli HPV tiplerinden biri pozitif ise ve şüpheli bir doku tespit edildiyse kolposkopi veya biyopsi yardımıyla tanı konulabilir.
Pap-smear testi
Jinekolojik muayene esnasında bir fırça ile rahim ağzından hücre örnekleri alınır. Hücre örnekleri patolog tarafından kontrol edilerek varsa anormalliklerin tespiti yapılır.
HPV testi
Jinekolojik muayene esnasında smear testiyle alınan hücre örneklerindeki HPV DNA kontrol edilir. Varsa yüksek riskli HPV tipleri tespit edilir.
Rahim Ağzı Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?
Rahim ağzı kanserinde tedavi seçimi için hastalığın hangi evrede olduğu, kanserin rahim ağzı içindeki konumu, yaş, kanser tipi, gebelik beklentisi ve hastanın genel sağlık durumu önemli faktörlerdendir. Rahim ağzı kanseri tedavisi bir yöntemle veya birden fazla yöntemin kombinasyonuyla gerçekleştirilebilir.
Cerrahi Tedavi
Serviks kanserinde tümör kitlesinin ve çevre dokuların çıkarılmasına yönelik bir cerrahi yapılabilir. Cerrahi çeşitli şekillerde yapılabilir.
Konizasyon
Konizasyon yardımı ile rahim ağzı kanseri çok erken evrelerinde ise lezyon koni şeklinde çıkarılır. Çıkarılan doku mikroskop ile incelenir. Bu yöntem hem tanı hem de erken dönem tedavi için kullanılabilir.
Trakelektomi
Çocuk sahibi olmak isteyen hastalarda uygulanan bir tedavi yöntemidir. Trakelektomi ile rahim ağzı, vajinanın üst kısmındaki bölge ve parametrium iki taraflı dokusu çıkartılır. Uterus çıkarılmaz ve vajina ile tekrar birleştirilir.
Radikal Histerektomi
Radikal Histerektomi cerrahi yaklaşımlar ile serviks, uterus diğer adıyla rahim ve vajinanın üst bölgesi çevredeki diğer dokularla vücuttan çıkarılabilir. Bu şekilde adet kanaması ve üreme işlevi de sonlandırılır.
Radyoterapi
Işın tedavisinin rahim ağzına yönlendirilerek tümörlü hücrelerin öldürülmesidir.
Kemoterapi
Radyoterapinin etkisini artırabilmek için radyoterapiyle birlikte düşük dozda kemoterapi verilmektedir.
Rahim ağzı kanseri (serviks kanseri) hakkında daha fazla bilgi almak için Doç. Dr. İlker Kahramanoğlu ile iletişime geçebilir, merak ettiklerinizi danışabilirsiniz.
