Karın Zarı Kanseri (Periton)
Karın zarı kanseri, periton veya primer periton kanseri olarak da adlandırılır. Nadir görülen bu kanser 1 milyonda 6 oranında karşılaşılır. Periton kanseri, over kanserine belirtileri, görüntüsü açısından benzer olup aynı tip tedavilerle iyileştirilir. Karın zarı, karnın tamamını kaplamakla birlikte, karaciğer, dalak, barsaklar gibi organları da kaplamaktadır. Bu yüzden periton kanseri hızlı yayılma eğilimindedir. Periton kanseri hastalığın erken dönemlerinde belirti vermez. Bu sebeple tanı, genellikle ileri evrelerde konulur. Ancak, diğer kanser türlerinde de olduğu gibi tedavinin başarı oranını artırabilmek için erken teşhis büyük önem taşır. Erken teşhis için her yıl düzenli olarak jinekolojik muayene ve tarama yapılabilir.
Periton (karın zarı) kanseri hakkında daha fazla bilgi almak için yazının devamını okuyabilir, danışmak istediğiniz sorular ve periton kanseri tedavisi için Doç. Dr. İlker Kahramanoğlu ile iletişime geçebilirsiniz.
Karın Zarı Kanseri (Periton) Nedir?
Epitel hücrelerden oluşan periton; sindirim ve üreme sistemi organlarını, karaciğeri örter. İki katmanlı zar yapısında olan bu doku, zarlar arasındaki bir miktar sıvı aracılığıyla organları korur, rahatça hareket etmelerine yardımcı olur. Dış duvara yakın zar pariyetal, iç organlara yakın olan kısım visseral periton olarak adlandırılır. Karın zarında yaşanan problemler iki kısımdan birinde bile başlasa diğerine yayılır. Vücudun diğer dokularında oluşan kanserler peritona yayılabildiği gibi periton kanseri, karın zarının sahip olduğu hücrelerde başlar. Primer periton kanseri, karın zarı hücrelerinin çok sayıda mutasyonu sonucunda oluşur. Diğer organlardan yayılma yoluyla oluşan kanserli hücreler primer periton kanseri tanımında değildir. Belirti vermediği için erken dönemde teşhisi zordur. Mikroskop altındaki görünümü, uygulanan tedavi yöntemleri ve kanserin seyri açısından yumurtalık (over) kanserine benzese de yumurtalık kanserine kıyasla daha nadir görülür.
Karın Zarı Kanseri (Periton) Belirtileri Nelerdir?
Karın zarı kanserinin ilk evrelerdeki belirtileri kanserli hücreler yayılım gösterinceye kadar kendini gizler. Sonraki evrelerdeki belirtiler ise yalnızca bu kanser türüne özgü değil, geneldir. Periton kanserinin bazı belirtileri:
- Karın ağrısı
- Karında şişkinlik
- Mide bulantısı ve kusma
- İdrara çıkışın azalması
- İştahsızlığa bağlı kilo kaybı
- Karında hissedilen kitleler
- Anormal vajinal kanama
- Kabızlık veya ishal
Periton kanserinin ilerleyen evrelerinde karında sıvı birikimi oluşur ve bu sıvıya assit denir. Asit sıvısı mide bulantısı ve kusmaya yol açabildiği gibi akciğerleri yukarı ittiği durumlarda nefes darlığına neden olabilir. Yorgunluk da asit birikmesi sonucu oluşan başka bir şikayet olarak hastanın karşısına çıkabilir.
Karın Zarı Kanseri (Periton) Neden Olur?
Periton kanserine neyin sebebiyet verdiği kesin olarak bilinmese bile karın zarı hücrelerinde gerçekleşen bir dizi mutasyon sonucu oluşmasıyla başlar. Kadınlarda yaygınlık gösteren periton kanserinin risk faktörleri yumurtalık (over) kanser ile benzerdir. Risk faktörleri:
- Önceden meme kanseri veya endometriozis geçirmiş olmak
- İleri yaşlarda olmak (Özellikle 60 yaş ve üzeri)
- Obezite
- Genetik faktörler; BRCA1 ve BRCA2 isimli genlerin mutasyonu periton kanseri riskini artırır.
- Çevresel faktörler; bel seviyesi ve altına talk pudra sürülmesi ve kimi zararlı moleküllere uzun süre maruz kalmanın karın zarı kanseri riskini artırdığı bilinmektedir.
Karın zarı kanserinin oluşma riskinin düşük olmasıyla ilişkili faktörler şöyle sıralanabilir:
- Oral kontraseptifler (doğum kontrol hapları) kullanımı; ilaç kullanımı bitse bile 20 yıl riski düşürme etkisini gösterebilmektedir.
- Tüp ligasyonu; fallop tüplerinin düğümlenmesi işlemi
- 35 yaşından önce doğum yapma ve emzirme
Periton Kanseri Tanısı Nasıl Konur?
Karın zarı kanseri teşhisi için öncelikle hasta şikayetlerinden bahseder ve alanında uzman hekim tarafından fiziksel muayenesi yapılır. Periton kanseri şikayetleri diğer birçok kansere benzediği için spesifik bir tanı yöntemi yoktur, ek tetkikler yapılmalıdır.
Kan Testleri:
Kan tahlilinde CA-125 ve bazı diğer tümör belirteci oranına bakılır. Vücutta tümörlü hücrelerin varlığında CA-125 seviyesi yükselebilir. Yalnızca karın zarı kanserinde artış göstermediği için teşhis için diğer tetkiklere de başvurulmalıdır. Kesin tanıya götürmez, teşhis için yardımcı bir rol üstlenir.
Görüntüleme:
Vajinal ultrason, MRI ve bilgisayarlı tomografi (BT) aracılığıyla problemle bölge görüntülenir, tümörlü doku olup olmadığı değerlendirilir. Değerlendirme aşamasında PET-BT kullanılabilir.
Biyopsi ve laparoskopi:
Kesin tanı konulabilmesi için biyopsi ve laparoskopi önemli bir yöntemdir. Karın bölgesinin farklı kısımlarından örnek doku alınıp bu dokular biyopsi aracılığıyla incelenmesi işlemine biyopsi denir. Laparoskopi ise karın açılarak tümörlü doku olup olmadığının incelenmesi işlemidir.
Periton Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?
Periton kanseri tedavisi hastanın genel sağlık durumu ve hastalığın evresi göz önünde bulundurularak belirlenir. Yalnızca bir tedavi yöntemi uygulanabileceği gibi hastanın durumuna bakılarak birden fazla tedavi yöntemi kombinasyonlar halinde de uygulanabilir.
Periton kanserinin erken evreleri nadirdir, belirtiler göz önünde bulundurmaksızın kanser teşhis edildiğinde hasta evre 3 veya 4’tedir. Evre 3’te tümörlü hücreler pelvis dışına ve karın arkasındaki lenf düğümlerine yayılmış olur. Evre 4’te ise tümör karaciğer ve yakın organlara ve vücudun diğer bölgelerine ilerler.
Cerrahi Tedavi
Cerrahi yöntem ile tümörlü tüm alanlar vücuttan çıkarılır. Teknik olarak tümörlerin tamamının çıkarılmayacak kadar büyük olduğu durumda, en büyük tümör boyutu 1 cm’in altına düşürülecek bir ameliyat yapılıp, hastalığın kemoterapiye duyarlılığı artırılır. Sıcak kemoterapi, ameliyat esnasında mikroskobik hastalıklara etkili olması amacıyla kullanılabilir. Genellikle cerrahi tedavi ve kemoterapi birlikte kullanılır, tek başına cerrahi yöntem kullanılması tercih edilmez.
Kemoterapi
Periton kanseri tedavisinde cerrahi yöntemin etkinliğinin artırılması için kemoterapiye başvurulur. Sıcak kemoterapi ilacı ameliyat sırasında doku üzerine direkt uygulanabilir iken ameliyat sonrası damardan kemoterapi verilir.
Radyoterapi
Radyoterapi, cerrahi tedavi ve kemoterapi kadar sık uygulanmaz. Hastanın genel durumu ile ilişkili oluşabilecek komplikasyonları engellemek amacıyla başvurulan sorunlu bölgeye radyasyon verilmesi ile uygulanan bir tedavi yöntemidir.
Periton (karın zarı) kanseri tedavisi hakkında daha fazla bilgi almak için Doç. Dr. İlker Kahramanoğlu ile iletişime geçebilir, merak ettiklerinizi sorabilirsiniz.