Menopoz Tedavisi

Menopoz; bebeklik, ergenlik, cinsel olgunluk gibi yaşamın doğal bir sürecidir. Türkiye’de ortalama menopoz yaşı 47-48 iken dünya genelinde 45-55’tir. Bu dönemde yumurtalıklardaki (overler) azalan folikül miktarına bağlı olarak östrojen de vücut tarafından daha az üretilir. Bir süre sonra östrojen üretimi neredeyse tamamen biter ve yumurtalıklar küçülür. Östrojen üretiminin kesilmesiyle adet döngüsü ve yumurtlama de durur ve üreme yeteneği kaybolur. Menopoz sonrası hormon eksikliğinden dolayı ateş basması, emosyonel ve fiziksel semptomlar görülür. Semptomlar kişinin motivasyonunun düşmesine ve yaşam kalitesinin düşmesine yol açabilir. Ayrıca kimi kadınlar menopoza erken yaşta girer. “Erken menopoz” dediğimiz bu durumda kalp-damar hastalıkları, kemik erimesi ve daha birçok riski taşır. Menopoz, erken menopoz ve erken menopoz tedavisi hakkında daha fazla bilgi alabilmek için Doç. Dr. İlker Kahramanoğlu ile iletişime geçebilirsiniz.

Menopoz Nedir?

Menopoz, ilerleyen yaşa ve azalan östrojen miktarına bağlı olarak yumurtalıkların faaliyetlerini azaltması ve kadının doğurganlığını kaybetmesiyle sonuçlanan doğal bir süreçtir. Kadın vücudunda gerçekleşen fizyolojik değişimlerden dolayı sıcak basması, duygu değişimleri, sık idrar yapma ve kilo artışı gibi şikâyetlere yol açabilir.

Menopoz üç döneme ayrılır. Dünya Sağlık Örgütü’nün sınıflandırmasına göre bu üç dönem:

• Pre-menopoz: Menopozun ilk belirtilerinin gözlemlendiği bu dönemin ne kadar süreceği kişiye bağlıdır. Kimi kadınlarda belirtiler 1-2 ay görülürken kimilerinde yıllarca sürebilir. Adet düzensizliği başlayan dönem depresif ruh hali, uykusuzluk ve terleme gibi şikayetlerle devam edebilir.
• Menopoz: Adet döngüsünün kalıcı olarak kesildiği dönemdir.
• Post-menopoz: Menopozdan sonra görülen dönemdir. Bu dönemde adet kanamaları tamamen kesilir. Menopoz şikâyetleri 2 yıl süresince devam edebilir fakat şikâyetlerin sıklığı ve şiddeti her geçen gün azalır. Bir kadının 12 aydır adet görmemesi postmenopoz için bir gerekliliktir. Bu dönemin sonunda kişi vücudundaki değişikliklere adapte olmuş durumdadır.

Menopoz Belirtileri Nelerdir?

Adet kanamalarındaki azalma ve adet düzensizliği karşılaşılan ilk belirtilerdir. Bu süreçte adet kanamalarının hem miktarı hem de sıklığı azalabilir. Düzensizlikler kişiden kişiye farklılık gösterir.

Menopoz belirtileri:

• Adet düzensizliği
• Yumurta rezervlerinde azalma
• Ateş basması
• Aşırı terleme
• Duygu durumu değişiklikleri
• Depresif duygular
• Vajinal kuruluk
• Uyku problemleri
• İştah artışı, kilo alımı ve yavaşlayan metabolizma
• Uyku problemleri
• Konsantrasyon güçlüğü
• Unutkanlık ve dikkatsizlik
• Yorgunluk
• Cinsel istekte azalma
• Göğüslerin küçülmesi

Menopozda Ateş Basması Ne Zaman Biter?

Menopoz belirtilerinin şiddeti kadından kadına değişebilir veya kimi kadınlarda hiç görülmeyebilir. Fakat menopoza giren birçok kişide ateş basması ortak bir şikâyettir. Ateş basması şikayetinin ne kadar süre devam edeceği yine kişiden kişiye değişebilir. Ateş basmalarının en fazla 2-3 yıl sürdüğü görülmüştür.

Menopoz Ne Zaman Başlar?

Menopozun ilk semptomları 40’lı yaşlardan kendini gösterirken başlaması çoğunlukla 50-51 yaşlarında olur. Bazı kadınlarda ise genetik ve çevresel faktörlere bağlı olarak menopoz 45 yaşının altında da görülebilir.

Erken Menopoz Ne Zaman Başlar?

Eğer menopoz belirtileri 45 yaşından önce başladıysa erken menopoz kabul edilir ve kişinin uygun tedavi yöntemiyle tedavi edilmesi gerekir. Erken menopoza sebebi bilinmeyen durumlar, otoimmün hastalıklar, enfeksiyonlar, radyoterapi, kemoterapi, çevresel faktörler, kürtaj ve düşük, sık gebelik, aşırı şişmanlık ve hipotiroidizm neden olabilir.

Cerrahi Menopoz Nedir?

Adet döngüsü devam eden bir kadının yumurtalıkları cerrahi olarak çıkarıldığı durumda östrojen üretimi kesilir ve kişi menopoza girer. Bu durumda adet kanaması kesilir. Bu sürece cerrahi menopoz denmektedir.

Erken Menopozun Belirtileri Nelerdir?

Eğer adet aralıklarının uzaması, adet görememe, sinirlilik ve ateş basması gibi şikâyetler 45 yaşından önce başladıysa erken menopoz şüphesi oluşur. Erken menopoz şüphesinin olduğu durumlarda zaman kaybetmeden alanında uzman ve deneyimli bir jinekologa muayene olmanız  tavsiye edilir. Bu süreçte ne kadar erken tanı ve tedavi olursa o kadar başarılı sonuçlar elde edilmektedir.

Erken Menopozun Zararları Nelerdir?

50’li yaşlara kadar kadının östrojen üretmesi; kemik, kalp-damar ve üreme sisteminin sağlıklı olabilmesi için gereklidir. Erken menopozdaki kadınlarda, östrojen hormonundaki azalma daha erken yaşlarda gerçekleştiği için kemik ve kalp-damar hastalıkları riski büyük oranda artmaktadır.

Menopoz Tanısı Nasıl Konulur?

Menopoz tanısı için genellikle test gerekmez. Eğer hasta orta yaş dönemindeyse ve 12 aydan uzun süredir düzenli adet göremiyorsa, bu genellikle menopoz belirtisi kabul edilir. Bununla birlikte kesin tanı için hormon testleri sonucu değerlendirilebilir.

Menopoz Tedavisi Nasıl Yapılır?

Menopoz bir hastalık değil, doğal bir süreçtir. Bu yüzden, erken menopoz söz konusu olmadığı sürece, medikal bir tedavi gerekli değildir. Fakat menopozda görülen şikayetlerin ve sonuçların önlenebilmesi, kişinin hayat kalitesinin arttırılması için farklı tedavilere başvurulur.

• Hormon Replasman Tedavisi: Kişinin özelliklerine göre sadece östrojen veya östrojen ve progesteron içeren hormonlar, dışarıdan sağlanır. Tablet olarak ağızdan her gün alınacak formları olduğu gibi, cilde yapıştırılan yama formları da mevcuttur.
• Vajinal Östrojen: Vajinal östrojen krem, tablet ya da ring şeklindedir ve vajene doğrudan uygulanır. Vajinal dokular tarafından emilen vajinal estrojen kuruluğu, idrar yolu şikayetlerini, cinsel ilişkideki rahatsızlıkları azaltır.
• Düşük Doz Antidepresanlar: Menopozda görülen ateş basmaları için selektif serotonin reuptake inhibitörlerine (SSRI) başvurulur. Ayrıca östrojen kullanamayan kadınlarda duygu durumu değişiklerini için başvurulan bir yöntemdir.
• Osteoporozun Önlenmesi ve Tedavisi: Kemik erimesi riskini azaltmak adına kalsiyum ve D vitamini kombinasyonları kullanılır. Ayrıca osteoporoz halihazırda meydana gelmişse bifosfanatlar kırık ihtimalini azaltan ilaçlardır.

Erken Menopoz Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hormon replasman tedavisinde hastaya düzenli olarak östrojen ve progesteron takviyesi yapılır. Kişiye ve aile hikayesine göre dozu belirlenir. Tedavinin amacı kişinin menopozdan dolayı gelişen şikayetlerin giderilmesidir. Şikayetlerin giderilmesinin yanısıra hormon tedavisi, menopozla artan osteoporoz (kemik erimesi) ve kalp-damar hastalıkları sıklığını azaltır, cinsel yaşamı olumlu yönde etkiler. Diş çürüklerinde azalma görülür, ağızdaki kuruluk ve kötü tat büyük ölçüde giderilir.

Menopoz Tedavisi

Menopoz her kadının hayatında yaşayacağı doğal bir süreç olup bu süreci tanıyıp belirtilerini fark etmek ve bilinçli olmak önemlidir. Her kadın menopoz belirtilerini fark ettiğinde jinekoloğa başvurmalıdır. Süreç sırasında rutin kontroller yapılır, jinekolog hastayı menopoz hakkında bilgilendirir. Menopozdan dolayı yaşanan kemik erimesi riskini azaltmak, bacak, kas ve eklemlerdeki ağrıyı azaltmak için D vitamini takviyesi yapılabilir. Bunların yanı sıra sigara içmemek, düzenli beslenip egzersiz yapmak menopoz şikâyetlerinin azalması için yardımcı olur. Pre-menopoz ve post-menopoz dönemlerinde rutin kontroller aksatılmamalıdır. Kontrolleri aksatmamak, süreci kolaylaştırır. Erken menopoz gözlemlendiği durumdaysa mutlaka tedavi gereklidir. Erken menopoz ve erken menopoz tedavisi hakkında daha fazla bilgi almak için Doç. Dr. İlker Kahramanoğlu ile iletişime geçebilir, randevu alabilirsiniz.